Поддержать команду Зеркала
Белорусы на войне
  1. Силовики устанавливают экс-политзаключенным и тем, кто на «домашней химии», специальный бот в Telegram. Рассказываем о нем
  2. Пришли к Латушко, Губаревичу и Чалому. В Минске силовики проводят обыски по месту жительства людей, связанных с Координационным советом
  3. Лукашенко анонсировал свою поездку в Дубай (нет, не ради встреч с шейхами)
  4. Politico назвало самого влиятельного человека Европы — и им стал не премьер или президент
  5. В каких еще схемах замешаны белорусские дорожники в Украине и при чем тут помощник Залужного, подорвавшийся на гранате
  6. Игорь Брыло освобожден от должности помощника Лукашенко «в связи с совершением проступка, несовместимого с нахождением на госслужбе»
  7. Россия хочет мирных переговоров, чтобы потом начать новую войну? Это вполне возможно — вот пять похожих примеров в исполнении Кремля
  8. Родителям разрешат сдавать «трудных» детей в закрытые спецшколы: новый законопроект
  9. Министр образования рассказал, когда подорожает обучение в вузах (очень скоро)
  10. «Таких назначений ранее не было». Как устроено посольство Беларуси в РФ, где на ведущих должностях пропагандист и экс-помощница Лукашенко
  11. Что странного в суде над белорусским дорожником в Украине? Разбираемся в деле, оказавшемся вершиной коррупционного айсберга
  12. ВСУ воспользовались погодой и закрепились на левом берегу, Россия сократила применение артиллерии и беспилотников. Главное из сводок
  13. Житель Кобрина за донат в 60 долларов перечислил 2 тысячи рублей спецшколе-интернату. От уголовного дела это не спасло
  14. Официальные данные: за чертой бедности находится больше 320 тысяч белорусов
  15. Минск не успокаивается и разжигает транспортную войну с «дружественной» страной. Накануне ее президент раскритиковал слова Лукашенко
  16. Российские солдаты жалуются на украинские дроны на левобережье, армия РФ медленно, но продвигается под Авдеевкой. Главное из сводок
  17. «Повели себя неподобающим образом». Кочанова снова вспомнила 2020 год и пригрозила последствиями — о ком на этот раз речь


Вадзім Шклярык, фота і відэа: Раман Пастэрнак, Мікалай Чубенка,

«У жніўні пошукі адметных абрадавых дзей, што ладзяцца не для галачкі і гадавых справаздач, прывялі нас у вёску Пласток Любанскага раёна Мінскай вобласці, — піша Onliner.by. — Менавіта тут ужо ў шосты раз прайшло рэгіянальнае свята народнай стравы „У Пласток на квасок“. Так, менавіта стравы, бо квасам у гэтай мясцовасці называюць не салодкі напой, а нешта накшталт кіславатага супу — духмянага і непаўторнага, як нашыя ўспаміны пра канікулы ў бабулі на вёсцы». Паглядзіце на відэа і фота, якія Onliner.by апублікаваў са свёй паездкі.

Арганізоўвае свята Сяргей Выскварка — мясцовы культурны актывіст, этнограф і фалькларыст, кіраўнік фальклорнага танцавальнага калектыву «Верабейкі» і стваральнік ансамбля народнага гумару «Смехаўё». Сапраўдны чалавек-рэгіён, які любіць сваю родную Любаншчыну да такой ступені, што гэтае пачуццё неўзабаве ахоплівае і цябе. Лакацыя таксама абрана не выпадковая: усё адбываецца на сядзібе Паўла і Марылі, дзеда і бабы Сяргея, дзе нарадзілася ягоная маці і дзе бегаў маленькім ён сам. Ёсць на што паглядзець і ў самой хаце, бо знутры яна нагадвае невялікі этнаграфічны музей. Але вернемся ўсё ж да свята.

Свята «У Пласток на квасок» у Любанскім раёне Мінскай вобласці, жнівень 2023 года. Фота: Onliner.by
Свята «У Пласток на квасок» у Любанскім раёне Мінскай вобласці, жнівень 2023 года. Фота: Onliner.by
Свята «У Пласток на квасок» у Любанскім раёне Мінскай вобласці, жнівень 2023 года. Фота: Onliner.by
Свята «У Пласток на квасок» у Любанскім раёне Мінскай вобласці, жнівень 2023 года. Фота: Onliner.by

Пасля ўступнай часткі, што традыцыйна ўключае спевы і танцы (пазалетась было яшчэ і святочнае шэсце па вёсцы), стартуе асноўная праграма. На імправізаванай сцэне з’яўляюцца шэсць гаспадынь, якія ўжо наварылі літры квасу і вось-вось запросяць усіх прысутных на дэгустацыю. А далей пачынаецца гастранамічны хаос, калі перамешваюцца людзі, стравы і посуд. Пазней па выніках галасавання абвяшчаецца пераможца конкурсу — гаспадыня, якая зварыла сёлета найсмачнейшы квас. Выдаюцца і ганаровыя дыпломы з падарункамі.

Свята «У Пласток на квасок» у Любанскім раёне Мінскай вобласці, жнівень 2023 года. Фота: Onliner.by
Свята «У Пласток на квасок» у Любанскім раёне Мінскай вобласці, жнівень 2023 года. Фота: Onliner.by
Свята «У Пласток на квасок» у Любанскім раёне Мінскай вобласці, жнівень 2023 года. Фота: Onliner.by
Свята «У Пласток на квасок» у Любанскім раёне Мінскай вобласці, жнівень 2023 года. Фота: Onliner.by

Гаспадыням няпроста агучыць дакладны рэцэпт квасу: Ніна Маладзянава, пераможца сёлетняга конкурсу-дэгустацыі, пералічыла нам толькі інгрэдыенты, не абазначыўшы патрэбныя прапорцыі. Магчыма, гэта не што іншае, як кухарская таямніца, элемент канкурэнтнай барацьбы, бо нават у Пластку запісана ўжо больш за 20 рэцэптаў стравы. Прагледзеўшы з дзясятак кніг пра беларускую кухню, дакладны рэцэпт таго самага квасу мы знайшлі толькі ў выданні «Беларускі кулінарны сшытак №1» (Мінск, 2015). Вось ён:

Квас на капусным расоле посны

1 л капуснага расолу з бураком
200 г вады
20−40 г ячных круп
2−3 сухія грыбы (падбярозавікі ці баравікі)
1 морква
1 бульбіна
1 цыбуліна
1 галоўка часнаку
200 г свежай капусты
шчопаць сушаных лапак кропу
крыху насення гарчыцы
соль па смаку

У чыгунок ёмістасцю ў 1,5−2 літры наліць капусны расол і дадаць крыху вады, каб квас не атрымаўся моцна кіслым, усыпаць крупы. Потым дабавіць загадзя накрышаную на буйныя часткі цыбулю, бульбу, моркву, капусту і добра вымытыя грыбы. Далей дадаць заправу: 5 здробненых зубкоў часнаку, шчопаць сушаных лапак кропу, крыху насення гарчыцы і солі. Усё перамяшаць, пакаштаваць, ці дастаткова солі, і ўставіць у печ тушыцца на 1 гадзіну і болей. Ядуць квас з чорным хлебам.

Такім жа чынам гатуюць і скаромны квас, дадаючы ў капусны расол разам з гароднінай свіныя рабрынкі.

З кнігі «Беларускі кулінарны сшытак №1». Гэты варыянт прыгатавання квасу быў запісаны ў вёсцы Обчын Любанскага раёна Мінскай вобласці ад Марыі Аляксандраўны Кукраш.

Завяршаецца свята «У Пласток на квасок» агульным застоллем для самых стойкіх і зноў жа спевамі і танцамі — без іх нікуды. Усё праходзіць у душэўнай і добразычлівай атмасферы, бо, па даўняй беларускай традыцыі, гасцям тут заўсёды рады. Дый які можа быць негатыў на сыты страўнік. Па гэтых прычынах сядзіба Паўла і Марылі, напэўна, заўсёды будзе месцам прыцягнення, як таго і хоча гаспадар. Ну, а колькасць удзельнікаў, якая з году ў год толькі павялічваецца, пацвярджае, што ўсё ідзе па плане.

Свята «У Пласток на квасок» у Любанскім раёне Мінскай вобласці, жнівень 2023 года. Фота: Onliner.by
Свята «У Пласток на квасок» у Любанскім раёне Мінскай вобласці, жнівень 2023 года. Фота: Onliner.by

Нельга не згадаць і тыя калектывы, якія сёлета стваралі патрэбны настрой падчас святкавання: прысутных радавалі і забаўлялі фальклорныя гурты «Беражніца» (в. Пласток Любанскага раёна), «Чуткі» (в. Камуна Любанскага раёна), «Вербніца» (Мінск), «Напарачка» (Любань), сямейны фальклорны дуэт «Вузельчык» (Зеленаград, Расія). Мы проста пералічылі, а вы паглядзіце і паслухайце — відэарэпартаж пра свята «У Пласток на квасок» ужо чакае вашых лайкаў, каментарыяў ды рэпостаў.

Па просьбе Сяргея Выскваркі Onliner.by у дадатак адзначае, што вялікія намаганні па арганізацыі ўсёй гэтай дзеі прыклалі ў тым ліку Сафія Каток і Пластокскі сельскі клуб-бібліятэка, а таксама мясцовыя гаспадыні Раіса Кагадоўская, Вольга Глазун, Галіна Калганава і Валянціна Сурменка.