«У жніўні пошукі адметных абрадавых дзей, што ладзяцца не для галачкі і гадавых справаздач, прывялі нас у вёску Пласток Любанскага раёна Мінскай вобласці, — піша Onliner.by. — Менавіта тут ужо ў шосты раз прайшло рэгіянальнае свята народнай стравы „У Пласток на квасок“. Так, менавіта стравы, бо квасам у гэтай мясцовасці называюць не салодкі напой, а нешта накшталт кіславатага супу — духмянага і непаўторнага, як нашыя ўспаміны пра канікулы ў бабулі на вёсцы». Паглядзіце на відэа і фота, якія Onliner.by апублікаваў са свёй паездкі.
Арганізоўвае свята Сяргей Выскварка — мясцовы культурны актывіст, этнограф і фалькларыст, кіраўнік фальклорнага танцавальнага калектыву «Верабейкі» і стваральнік ансамбля народнага гумару «Смехаўё». Сапраўдны чалавек-рэгіён, які любіць сваю родную Любаншчыну да такой ступені, што гэтае пачуццё неўзабаве ахоплівае і цябе. Лакацыя таксама абрана не выпадковая: усё адбываецца на сядзібе Паўла і Марылі, дзеда і бабы Сяргея, дзе нарадзілася ягоная маці і дзе бегаў маленькім ён сам. Ёсць на што паглядзець і ў самой хаце, бо знутры яна нагадвае невялікі этнаграфічны музей. Але вернемся ўсё ж да свята.
Пасля ўступнай часткі, што традыцыйна ўключае спевы і танцы (пазалетась было яшчэ і святочнае шэсце па вёсцы), стартуе асноўная праграма. На імправізаванай сцэне з’яўляюцца шэсць гаспадынь, якія ўжо наварылі літры квасу і вось-вось запросяць усіх прысутных на дэгустацыю. А далей пачынаецца гастранамічны хаос, калі перамешваюцца людзі, стравы і посуд. Пазней па выніках галасавання абвяшчаецца пераможца конкурсу — гаспадыня, якая зварыла сёлета найсмачнейшы квас. Выдаюцца і ганаровыя дыпломы з падарункамі.
Гаспадыням няпроста агучыць дакладны рэцэпт квасу: Ніна Маладзянава, пераможца сёлетняга конкурсу-дэгустацыі, пералічыла нам толькі інгрэдыенты, не абазначыўшы патрэбныя прапорцыі. Магчыма, гэта не што іншае, як кухарская таямніца, элемент канкурэнтнай барацьбы, бо нават у Пластку запісана ўжо больш за 20 рэцэптаў стравы. Прагледзеўшы з дзясятак кніг пра беларускую кухню, дакладны рэцэпт таго самага квасу мы знайшлі толькі ў выданні «Беларускі кулінарны сшытак №1» (Мінск, 2015). Вось ён:
Квас на капусным расоле посны
1 л капуснага расолу з бураком
200 г вады
20−40 г ячных круп
2−3 сухія грыбы (падбярозавікі ці баравікі)
1 морква
1 бульбіна
1 цыбуліна
1 галоўка часнаку
200 г свежай капусты
шчопаць сушаных лапак кропу
крыху насення гарчыцы
соль па смаку
У чыгунок ёмістасцю ў 1,5−2 літры наліць капусны расол і дадаць крыху вады, каб квас не атрымаўся моцна кіслым, усыпаць крупы. Потым дабавіць загадзя накрышаную на буйныя часткі цыбулю, бульбу, моркву, капусту і добра вымытыя грыбы. Далей дадаць заправу: 5 здробненых зубкоў часнаку, шчопаць сушаных лапак кропу, крыху насення гарчыцы і солі. Усё перамяшаць, пакаштаваць, ці дастаткова солі, і ўставіць у печ тушыцца на 1 гадзіну і болей. Ядуць квас з чорным хлебам.
Такім жа чынам гатуюць і скаромны квас, дадаючы ў капусны расол разам з гароднінай свіныя рабрынкі.
З кнігі «Беларускі кулінарны сшытак №1». Гэты варыянт прыгатавання квасу быў запісаны ў вёсцы Обчын Любанскага раёна Мінскай вобласці ад Марыі Аляксандраўны Кукраш.
Завяршаецца свята «У Пласток на квасок» агульным застоллем для самых стойкіх і зноў жа спевамі і танцамі — без іх нікуды. Усё праходзіць у душэўнай і добразычлівай атмасферы, бо, па даўняй беларускай традыцыі, гасцям тут заўсёды рады. Дый які можа быць негатыў на сыты страўнік. Па гэтых прычынах сядзіба Паўла і Марылі, напэўна, заўсёды будзе месцам прыцягнення, як таго і хоча гаспадар. Ну, а колькасць удзельнікаў, якая з году ў год толькі павялічваецца, пацвярджае, што ўсё ідзе па плане.
Нельга не згадаць і тыя калектывы, якія сёлета стваралі патрэбны настрой падчас святкавання: прысутных радавалі і забаўлялі фальклорныя гурты «Беражніца» (в. Пласток Любанскага раёна), «Чуткі» (в. Камуна Любанскага раёна), «Вербніца» (Мінск), «Напарачка» (Любань), сямейны фальклорны дуэт «Вузельчык» (Зеленаград, Расія). Мы проста пералічылі, а вы паглядзіце і паслухайце — відэарэпартаж пра свята «У Пласток на квасок» ужо чакае вашых лайкаў, каментарыяў ды рэпостаў.
Па просьбе Сяргея Выскваркі Onliner.by у дадатак адзначае, што вялікія намаганні па арганізацыі ўсёй гэтай дзеі прыклалі ў тым ліку Сафія Каток і Пластокскі сельскі клуб-бібліятэка, а таксама мясцовыя гаспадыні Раіса Кагадоўская, Вольга Глазун, Галіна Калганава і Валянціна Сурменка.
Читайте также
